Wednesday, March 23, 2011

CENTRAL SORKARA HNA RUAK THAR

           Employment News (19-25 March 2011) chhuak thar berah khan central sorkarah a nawlpuiin a kan dil theih tur hnaruak a awm nual a,  Staff Selection Commission (SSC) in kum tina exam a buatsaih thin Combined Graduate Level  Examination hi a dil dan tlangpui leh a hnaruak nihphung thiam ang anga tarlan i han tum teh ang.
          Combined Graduate Level Examination hi Tier-I leh Tier-II (Tun hma chuan Prelim leh main tih a ni) anga neih tur a ni a, Tier I hi Mizoram ah pawh exam theih a ni a, exam centre hi Aizawlah a awm a, Tier II erawh chu Guwahati lamah exam a ngai thung. Tier-I hi ni 19 leh 26 June 2011 ah exam neih tur a ni a, Tier-II exam ve thung hi Tier-I exama inziak tlingte tan ni 3 leh ni 4 September 2011 ah exam tura ruahman lawk a ni.

Eng hna nge thawh tur?:
          Hna thawh tur zinga lar zual deuh ho leh a hlawhsang leh dinhmun tha deuh atangin tarlang ta ila.

Assistant Grade in CSS te, Assistant Grade in other Central Govt Ministry te, Inspector of Central Excise and Customs te, Preventive Officer te, Inspector of Income Tax te hi exam a ti tha ho in an thlan a ni tlangpui a, a hlawh chu 9300-34800 plus Grade pay 4600 an ni vek a ni. Assistant post hi promotion a chak a, next promotion chu Section Officer a ni nghalin Gazzeted status a ni tawh a, service vanneih phei chuan Central Govt ah Jt Secretary thleng kaisan theihna chance pawh a awm a ni.

Inspector of Income Tax hi hna tha tak a ni in income tax pe ho vai miliante tlawn em em an ni a, hna chhuanawm tak a ni. Promotion pawh a chak a, kum 5 hnu ah Income tax officer ah an kaisang tlangpui a, chu chu Gazetted post a ni tawh a ni. Asst. Commissioner, Deputy Commissioner chu service chhunga thlen hman ngei ngei beisei a ni, a bik takin Scheduled Tribe tan phei chuan chance a tha zual ani.
Preventive Officer leh Inspector of Central Excise and Custom hi 3rd choice a ni thin a, promotion lamah a chunga mite ai khi chuan a muang deuh a, amaherawhchu muang lutuk a ni bik lem lo. Kum 10 hmain ST tan chuan Superintendent ah kai theih hman ngei beisei a ni a, chuta tang chuan Asst. Commissioner te, Deputy Commissioner ah te kai chho zelin a vannei zual phei chu Jt. Commissioner te leh Commissioner te hiala pension pawh an awm a ni.

Heng kan sawi bakah hian Sub Inspector in CBI (9300-34800 + 4600GP) te, Inspector of Post (9300-34800 + 4600GP) te, Divisional Accountant (9300-34800 + 4600GP) te, Statistical Investigator (9300-34800 + 4600GP) te leh Pay Scale 5200-20200 + 2800GP leh 2400GP a thu post hrang hrang Auditors, Jr. Accountant, UDC, Tax Assistant, Compiler etc te a la awm nual a ni.

Exam Kalphung:

          Tier-I leh Tier-II Exam paltlang te hi interview neihpui leh an ni thin a, chumi a la tling chho zelte chu an rank a zir leh an post preference a zirin appoinment pek an thin a ni. He exama tlinna atana pawimawh em em mai pakhat chu english grammar chiang taka thiam leh communication skill neih that a ni. Hemi bakah hian Arithmetric a pawimawh em em bawk a, Mizo te hi a tlangpuiin Reasoning ability leh Aptitude test ah kan tha tlangpui a, General Studies lama hnufum deuh tan pawn Arithmetic leh English thiam chuan chance tha tak a awm a ni.

          Exam tawh te sawidanah chuan English thiam hi Assisstant post atan a pawimawh a, chutiang bawkin Arithmetic lam thiam hi Inspector lam atan a pawimawh an ti thin a, dik pawh a dik viau ta ve ang. Tier-I leh Tier-II exam hi objective type vek a ni tawh a, fimkhur a ngaiin thiamchian a pawimawh hle ani.  A thui lutuk dawn avangin ka link pekah hian a hrechiang duh chuan in lo en mai dawn nia.

          Kum 2006 hnu ah he exam ah hian mizo tumah an tling leh tawh lo a, rualawhna leh thahnem ngaihna avangin he post hi ka rawn publish ve rawih a ni e. Mizo lehkhathiamte hian he exam hi inpuahchahna mumal deuh nen chuan awlsam takin  kan tling thei a ni tih hi ka hrechiang  a, kan inpuahchah that tawk loh vang leh Group A post a nih loh avang hian kan ngaihthah deuh vang in kan tling lo thin mai zawk ni pawhin a lang. Amaherawhchu, kan mizo thalai lehkhathiam zawng zawng hian UPSC kaltlangin hna kan hmu phak vek dawn lo tih chu a chiang a, chuvangin Group B post mah ni se I dah hniam lo ang u. Hna tha ve tawk tak a ni tih hi ka sawi nawn duh a ni. Hrechiang duh kan awm a nih chuan lntvanchhawng@yahoo.com ah in rawn zawt chiang mai dawn nia.


Link:

Thursday, March 17, 2011

THIHNA KUT VAWT MAW?



          Muang fan ruih maiin tlangchhipa Biak In dar chu a ri ruai ruai a, a rik zawh hnu lawkah chuan YMA tlangau a rawn au a, lui ruam thangkhawk rum rumin mipui hriattur thu a rawn puang a. Chu dar ri chu inkhawm kohkhawmna dar a ni lo a, tlangau lah chu hnatlang kohkhawmna tur pawh a ni hek lo, ka unaupa, ka kawmngeih, ka duhsak leh hmangaih em em Thangtea thih thu hriattirna a ni zawk a ni.

          Chumi lai chuan dai mai a luikawrteah ka insu a, chu thu ka hriat rual chuan mak tihna in ka khat a, ka insuk chu dahin, in lam panin ka tlan haw ta a ni.  In ka han thlen chuan ka farnu tih loh chu  tumah an lo awm lo a, tap pur chung chuan ka u te leh ka pa te Khawiva tuikhuah lama an tlan liam tawh thu min hrilh a, zawhna zawh thui ngai lo in ka unaupa chu tuiah a tla hlum tih ka hrethiam ta a ni. Mahse engvanga naupang harh vang leh tui thiam chu tuiah tla nge a nih? tih zawhna chu ka rilru ah a lo lut nghal thung a ni.

          Ka unau pianpui a ni lo a, ka ni fapa a ni. Mahse ka unau pianpui te aiin ka kawm tam zawk em em a ni.  Nikhua kan hriat theih tirh atangin kan inkawm chawt a, kan unau ho zingah kan mizia a inan avangin kan inkawmngeih fal bik a, kan harh dun em avangin hauh pawh kan tawk ngun na rawh e. A hma ni in kan sikul kal tur kan intawk a, “Naktuk chu khawiva dil ah tui cheng ang hmiang” ti a min sawmna te kha a aw ka hriat hnuhnung ber a ni ta. Khami ni teh reng khan engvanga ka pa khan tui chen phal lo nge a nih pawh ka hrethiam tawh lo, ka pa ngei pawn a chhan a hre bik chuang lo. Titau bur chungin dai hnai ah kan in suk phah ta a ni reng a ni. Khawiva ah khan lo kal ve ta ni ila chuan Thangtea kha ka chhanchhuah theih loh vek leh ka chhan tumna lamah kan in ham buai ang a kan tla dun ngei ta ve ang. Ka unaupa tuipui chhunga a pil tur chu ka en liam mai mai thei dawn si lo va.

          Tah nachang pawh ka hre lo a, chu thihna lo thleng chu ka pawm thei thlawt lo. ‘A ni thei lo’ tih bak chu sawi tur pawh ka hre lo a ni. Mahse ‘a ni’ miau si a. Ka insiam sawk sawk a ka nite in lam pan chuan ka kal a, tual zawlah chuan nula leh tlangval an lo phu suau suau a, inchhunglamah nu leh pa leh pitar putar thenkhat an lo zai tan der tawh. Rawlthar mai ka la nih avangin ka zak chu ka tawi khawmuang deuh a, reife ka hel hnu ah chuan ka lut ve ta hram a ni. Mut pindan chu a lo in thiat darh vek tawh a, ka unaupa ruang chu pindanlaiah zalhin puanvar hian an lo khuh a, a hmel ka va hmu chu tah nachang pawh hre lo kha ka aw rawl tawp chuan ka tap ta a ni. Awih loh nachhan tur dang a awm tawh lo, a ruang chu ka bulah engmah hrelo in a zal a ni.

          Naupan lai pawha tap tha duh mang lo kha ka aw rawl tawp chuan ka tap a, amah chu ka ko bawk a, mahse min chhangtu an awm lo. Ruang kila lo thu ve a pi leh a ni te chuan min rawn kuah a, lungchhe vankai tak meuh meuhin kan tap a ni. Thinlung atanga lo chhuak lungngaihna leh lungchhiatna chu a ruang chungah chuan kan leihbua a, mahse min chhawntu tur a awm tawh lo. Ka kut chu ka lek chhuak a, dimte in a chalah chuan ka va dawm a, mahse ka thlak nghal chiang kher mai. Tui tla hlum a nih avang chuan a taksa chu vur ang mai hian a lo vawt a, a khawng em em bawk a, pangtilum reng a awm tawh lo. Hei ngei hi a ni maw “Thihna kut vawt” an lo tih chu?

          Kum 15 lai a lo liam ta, a thih hlim chhawna nitin a thlan tawh thulh ngai lo khan amah theinghilh chang te pawh ka nei ta fo mai. Mahse vawiin, chatuan ram a pan champhaphak a lo thlen hian ka ngaihtuahnaah nimin ang mai khan a rawn thar nawn leh a ni. Tunah chuan nupui fanau ka nei ve tawh a, a ni kha zawng kum 15 mi lek ni khan fam dairial a chang ta nih kha.

HNEH THEIHLOH HNEHTU, THIHNA

Hlauh nei lo, huphurh leh zam nei ngai lo, thlaphanga thlabar ngai bawk lo, thin phût zeuh pawh nei inti duh lo, sehhel, tuarchhel, hrâm leh...